Bomen planten in de regen.

De zaailingen op het boomkwekerijtje groeiden goed. Het regenseizoen is in volle gang en het uitplanten stond op het programma voor januari. Nu is de communicatie met VSO Lilongwe over de financiering van projecten op zijn zachts gezegd niet erg duidelijk. Ik kon geen duidelijke toezegging krijgen dat het project betaald gaat worden en het leek er ook niet op dat er snel duidelijkheid over zou komen. Ik wilde niet het risico lopen dat het werk van de afgelopen maanden voor niets is geweest omdat de bomen te laat geplant worden. De laatste kosten voor vervoer en planten dan zelf maar even voorgeschoten. Het gaat niet om een wereldbedrag ongeveer € 160,- en we zien dan later wel of de declaraties betaald gaan worden.

Het bomen planten leek ook een uitgelezen gelegenheid om wat positief nieuws over de gevangenissen in de media te krijgen. Dus vroeg ik of de hoogste officier van de Malawi Prison Service de eerste boom wilde planten. Daar werd heel positief op gereageerd en we gingen aan het regelen. Een vrachtauto, diesel, gevangenen voor het laden en lossen, een lijst van genodigden, een programmaatje en een ceremoniemeester. Eigenlijk liep het allemaal van een leien dakje mede door de hulp van directe collega’s en Mary van het forestry office.

De regen vanuit onze schuilplaats

Vanmorgen, de laatste werkdag in januari, was dus de grote dag. We zouden om 7 uur naar de gevangenis in Mpyupyu vertrekken om ruimschoots op tijd te zijn voor de ceremonie om 9 uur. Het regende dus ik leende Mary een regenjas en we waren niet eens zo erg nat na een tocht op de motor van een half uur. De weg was wel slecht en modderig. Op het uitgekozen terrein waren alle 287 gevangenen in het veld de plantgaten aan het voorbereiden. Een indrukwekkend gezicht. Minder indrukwekkend was het feit dat het na een korte droge periode steeds harder begon te regenen. Op een bepaald moment hoosde het. Gelukkig waren de gevangenen toen teruggebracht, want die hebben natuurlijk geen beschermende kleding.

Het interveuw.

We hadden inmiddels gehoord dat de auto met 5 van de genodigden bij een aanrijdinkje berokken was. Die moesten wachten op de politie voor een proces verbaal en dat kan wel even duren. Tegen elf uur begon het wat op te klaren en kwam de vrachtwagen met gevangenen terug met in het kielzog een wagen met de eregasten en alle stafleden, zeker 100 man, van het hoofdkwartier. Daar had ik eigenlijk niet op gerekend en dat deed me echt goed. Het geeft aan dat dit project wordt gewaardeerd en dat het belang van bomen planten op minder bruikbare landbouwgrond als belangrijk wordt gezien. Er was ook een team van een radio station om interviews te maken. In mijn Hollandse krenterigheid had ik maar voor 2 kratjes soft drinks betaald. De MPS had daar nog 5 kratten bij gedaan. Van die krenterigheid had ik nu wel een beetje spijt.

De Chief Commissioner of Prisons in actie

Na een demonstratie werden de boompjes geplant. Eerst door de hoogwaardigheidsbekleders en daarna door de rest van de aanwezigen. In ongeveer een half uur waren de 3.000 bomen geplant. Volgende week nog zo’n aantal in Mikuyu, maar dan zonder poespas. Ik hoop dat dit als voorbeeld genoeg goodwill heeft opgeleverd om volgend jaar voor veel meer gevangenissen zaailingen te gaan kweken. Dat krijg je er natuurlijk van als je persé in de regentijd wil planten, maar de regen zie ik maar als een zegen, zoals veel Afrikanen vaak doen.

Hier een link naar het stukje over deze dag in het Malawi Prison Magazine.

Regentijd

 

Als je niet weet waar je het over moet hebben kan je altijd nog over het weer praten. Dat gebeurt overal op de wereld en in Malawi dus ook. Weken achter elkaar hoorde ik: “Wat is het heet, de regen zal nu wel snel komen!” Rond 19 december viel de eerste regen. De meeste akkertjes waren er klaar voor. De mais wordt hier op ruggen gekweekt, die waren bijna overal klaar en er hoefde alleen nog gezaaid te worden. Dat gebeurde vaak in de regen. Toen ik 3 januari uit Kenya terug kwam, 14 dagen later, werd er al kunstmest (N.P.K. 23-21-0+4S) gegeven.

De regen was heftig, maar je mag wel tropische buien verwachten in Afrika, niet? Tot vorige week, toen zag ik tijdens zo’n enorme bui dat de rivier tegenover mijn huis minstens 4 meter hoger stond dan de dag ervoor. Met enorme, verwoestende kracht stortte de watermassa zich naar lager gelegen gebieden, in dit geval Lake Chilwa. De muur om de tuin van mijn overbuurman, die een stuk lager woont, viel om door het wegslaan van de grond. Veerkracht en ondernemersgeest ontbreekt niet in Malawi, dat zag je meteen de volgende dag toen het zand dat de rivier achter liet, in mooie hopen langs de weg als bouwzand werd verkocht.

 Later hoorden we wel dat in de buurt van het centrum van Zomba huizen die dicht bij de rivier stonden helemaal in het water verdwenen waren. Eén dode en vier vermiste kinderen.

In het begin van deze week stortregende het voor 36 uur onophoudelijk. De grond raakte zo door water verzadigt dat bomen hun houvast verloren en omvielen. Hele mais velden stonden onder water en de kunstmest was natuurlijk allang weer uitgespoeld. Zelf bleef ik ook niet helemaal gevrijwaard van ongemak. Het dak van mijn huis bleek op 4 plaatsen behoorlijk te lekken en op verschillende plaatsen sloeg het water door de muren. Het ergst was het in de slaapkamer zodat ik mijn nachtrust moest onderbreken om een paar emmers water op te dweilen. Tot overmaat van ramp viel de stroom uit, dat betekent: Laptop gebruik tot de accu leeg is, maar ook geen internet, niet koken, of ik moet de houtskool brander tevoorschijn halen, geen koffie en lezen bij kaarslicht.

Het regent nog steeds, maar de ergste stortbuien lijken een beetje over. Gelukkig is de schade op mijn boomkwekerijtje beperkt gebleven. Als dit alles al iets positiefs oplevert is dat misschien dat de klimaat verandering wel onderwerp van gesprek is geworden. Iedereen was zich wel bewust van het feit dat bomen kappen en dergelijk niet zo goed is. Je mais veldje aanleggen op een steile helling is ook niet ideaal, maar wat moet je dan?  Maar nu wordt toch wel een verband gelegd met de blijkbaar toch wel uitzonderijke weersomstandigheden. Of dat helemaal klopt is een andere vraag, maar er wordt over gepraat. Ik hoop maar dat dit een bijdrage kan leveren aan de nodige bewustwording.

Nog een verdrietig PS. De tuin waar de jongens van Mikuyu zo goed bezig waren is helemaal ondergelopen. Het is nog maar afwachten hoe het daar verder moet, waarschijnlijk verder tuinieren op een hoger stuk grond. De foto is niet erg bemoedigend. Ik ga er dinsdag heen.

Kenya.

Lake Baringo

Felice vloog van Schiphol en ik uit Blantyre naar Nairobi en daar ontmoetten we elkaar bij Mike en Marry. Het was een prettige ontvangst in hun prachtige nieuwe huis en het is natuurlijk leuk om met vrienden die je al 40 jaar kent weer bij te praten. Nairobi is een wereldstad, groot en vol, met alle daarbij horende drukte, grote winkelcomplexen en verkeerschaos. Overal wordt gebouwd en aan de weg gewerkt.

Met Mike bezochten we een landbouw- technische school in Limuru, waar hij voorzitter van het bestuur is. De vakantie was net begonnen dus de directeur had tijd om ons rond te leiden. Mooi complex, maar de tuin, waar de leerlingen praktijk opdoen kan wel een opkikker gebruiken.

Voor een tocht door West Kenya hadden we een auto met chauffeur gehuurd die ons ophaalde en de eerste dag naar Naivasha bracht. Daar sliepen we in een veredelde trekkershut, maar we konden een lekker vuurtje maken en hadden een prima avond. 

De volgende dag was het vreselijk druk op de weg. De dag voor kerst waren alle Kenianen op weg naar familie. Dat gaf een enorme verkeersopstopping waardoor we stapvoets moesten rijden tussen Naivasha en Nakuru. De weg naar Lake Baringo was een stuk prettiger al was de laatste 50 km wel erg slecht. Daar hadden we een prachtig hotel en eerste Kerstdag besteedden we aan een boottocht op het meer en een wandeling. Felice zorgde nog voor de nodige opschudding door aan het eind van de dag met een enorme klap achterover te vallen na een misstap. Een gat in haar kop en een flink deel van haar geheugen kwijt voor meer dan een uur. Dat is wel schrikken, maar zo ver van de bewoonde wereld heb je niet veel keus en gelukkig zag alles er na een goede nachtrust veel beter uit en het lijkt dat ze er niets aan heeft overgehouden.

Tweede kerstdag via de prachtige Keriovallei naar Kisumu gereden. Daar ontmoeten we Nellie, een VSO-ster die ik uit Laos kende. Zij liet ons de volgende dag Kisumu zien: een grote stad aan het Victoriameer en dat was heel leuk. Van Kisumu via Kisii (heel druk) naar Kericho, waar we een leuke avond hadden met Jared een VSO-er die ook in Malawi werkt. Door de altijd groene theevelden reden we naar Molo waar we tussen 1971 en 1974 woonden. 

Wachten op de geroosterde vis aan Lake Victoria 

Daar vroegen we in het hotel of iemand Mr. Wilson Wanjema, een oud-collega, kende en een half uur later zat Willy bij ons aan tafel en konden we oude herinneringen ophalen. Het huis waar we toen woonden staat er nog, maar is nu in gebruik als kleuterschool. Er is veel bos gekapt en Molo is enorm groot geworden.

 De pyrethrum kwekerij was een teleurstelling. Daar is niet veel van over. Bijna geen planten, de irrigatie kapot en er werken nog maar een paar mensen. De Pyrethrum Marketing Board heeft er zo’n 15 jaar geleden een zooitje van gemaakt. De boeren werden niet betaald voor geleverde pyrethrum, personeel werd niet betaald en er was geen geld voor de nodige investeringen. Voor boeren was er geen alternatief want pyrethrum bloemen mochten alleen aan de Py-board verkocht worden, ze hadden het monopoly. Toen boeren, na vele maanden wachten, nog steeds geen geld zagen hebben ze massaal pyrethrum opgerooid. Je ziet het nu nergens meer. 

Willy en Flip

De huurauto en een overzicht van Molo

Inmiddels is de pyrethrummarkt geliberaliseerd, maar het is erg moeilijk om weer voldoende goed plantmateriaal te krijgen. Het zal dus nog wel even duren voor er weer pyrethrum uit Kenya komt en dat zal naar Burundi moeten want de fabriek in Nakuru is een ruïne. Erg jammer want pyrethrum is een goede cash-crop, maar Willy gelooft dat het binnenkort weer verbouwd gaat worden.

De vakantie werd op 1 januari afgesloten met een Keniaanse housewarming party in het huis van Mike en Marry. Leuk en gezellig.