Gesprek met een hoofdonderwijzer.

Tijdens mijn bezoek aan de school van Chimwemwe, de Kanjuli Full Primary School, waar ik eerder over schreef, had ik de gelegenheid te praten met haar hoofdonderwijzer Mr. Mpachika. Ik vond hem in zijn kantoortje dat hij deelt met de ‘deputy’ Mr. Makunganya. Een vriendelijke man die er jong uitzag voor de 32 jaar dat hij al in het onderwijs zat, waarvan 20 jaar als schoolhoofd. Zijn school, een christelijke overheidsschool, heeft 784 leerlingen, verdeeld over 12 klassen. Er zijn 12 onderwijzers en 6 leerling-onderwijzers in hun praktijk jaar. In de eerste klassen worden de vakken, Engels, Chichewa, rekenen, Bijbelkennis en expressie (tekenen, kleien, zingen en sport) gegeven. Later komt daar ‘Life Skills’ bij (verzorging, gezondheid, sociale weerbaarheid). In de hoogste klassen krijgen ze ook landbouw, natuurkunde en techniek. De leerkracht heeft zijn eigen klas en er zijn dus geen vakleerkrachten. Alleen geeft Mr. Mpachika zelf in meer klassen bijbelkennis omdat hij ook ouderling van een naburige kerk is.

Als schooltuinman wilde ik natuurlijk weten hoe het met de landbouwlessen ging. Er was een tuin waarin mais en groente werd verbouwd. De opbrengst van de verkoop werd gebruikt voor de aanschaf van voetballen e.d. Helaas was vorig jaar de pomp gestolen waardoor water geven moeilijk was. Er kan nu dus alleen in het regenseizoen getuinierd worden.

De ouders werd gevraagd MK150 = ± €0,30 per schoolperiode bij te dragen voor het aanstellen van een bewaker. Naast de kosten voor pennen en schriften zijn dat de enige bijdragen die van de ouders worden gevraagd. En het schooluniform is ook een kostenpost, het dragen is niet verplicht, maar 90% van de kinderen draagt een uniform, geen uniform betekent: arme ouders. In de hoogste klas wordt nog €1,- kopieerkosten gevraagd voor het kopiëren van oude examens om de leerlingen voor te bereiden op het landelijke examen aan het eind van de basisschool. Die voorbereiding is ’s middags na schooltijd. Op vrijdag is dat een probleem want omdat de meeste leerlingen moslim zijn, zien de ouders het als tegenwerking van de school de kinderen op die middag les te geven.

Er worden regelmatig toetsen afgenomen, er is een proefwerk iedere 14 dagen en er worden rapporten gemaakt, maar er is alleen een landelijke test aan het eind van de basisschool. Er zijn wel wekelijkse en maandelijkse teamvergaderingen. Daar komt het leerplan ter sprake en onderwerpen als de klasverdeling, stiptheid en schoolorganisatie. Speciaal onderwijs bestaat nauwelijks, bij Blantyre is een school voor blinde en dove kinderen en dat is het enige dat hij kon noemen. Goede leerlingen worden beloond met een klein presentje, een pen of een schrift, uitgereikt ten overstaan van de hele school. De gestrafte leerlingen worden genoteerd in het ‘punishment book’ : de straf bestaat meestal uit klusjes doen als vegen, opruimen of nablijven.

Het tekort aan materiaal is enorm en je vraagt je af hoe er überhaupt nog gewerkt kan worden in zulke overvolle klassen en soms maar met 2 boeken per klas. De syllabus wordt landelijk vastgesteld en in het hele land worden dus in alle scholen dezelfde boeken gebruikt. In de hogere klassen stonden wel redelijk goede tafeltjes, maar in de onderbouw was niet genoeg meubilair voor alle leerlingen en zaten er een flink aantal op de grond.

Mijn laatste vraag aan de hoofdonderwijzer was wat zijn drie grootste uitdagingen waren.

• ·         Tekort aan huizen voor onderwijzers.
• ·         Tekort aan materiaal. (boeken, ook voor een klein documentatie centrum, speelmateriaal)
• ·         Het feit dat de dichtstbijzijnde middelbare school ver weg is (20 km). Voor veel leerlingen is dat te ver en dat betekent dat er met de basisschoolkennis niet veel meer gedaan wordt.